Maan- en Klaagbrief (1493)
Het jaar 1485 is niet zomaar uitgekozen. In de Hanzetijd floreerde de stad en in 1485 bouwde Zutphen de eerste brug over de IJssel. Was de stad tot 1485 vooral gericht op de steeds moeilijker wordende handel via de rivier en de hanzevaart naar Noord-Europa, met de komst van de brug zette ze in op de handel over land en jaarmarkten. Uit diezelfde tijd stammen ook de kerkuitbreidingen, de torenspits op de Walburgistoren, de Drogenapstoren, de Bourgonjetoren en het stadhuis.
Bezoekers van de stad moesten door een van de poorten om in Zutphen te komen, zoals bijvoorbeeld door de Laarbinnenpoort. Deze stond aan de het einde van de Laarstraat. Handelaren die de poort wilden passeren, moesten geld betalen. De poort staat er al lang niet meer: in 1853 is ze gesloopt.
Afbeelding: Laarbinnenpoort
(Stedelijk Museum Zutphen, P 04347)
In de middeleeuwen gebruikte men nog geen papier: alles werd op perkament geschreven. Perkament werd gemaakt van dierenhuid, waar al het haar vanaf was gehaald. Ook botten en veren werden gebruikt: dit boek is gesloten met een klein stokje van bot.
Een handmerk was een merkteken dat in de middeleeuwen werd gebruikt om akten te ondertekenen. Eenvoudige handmerken werden ook veel gebruikt door mensen die geen handtekening hadden omdat ze niet konden lezen of schrijven. Meesters in hun vak zetten hun merkteken op hun producten; bijvoorbeeld in zilverwerk of op houten balken in oude huizen.
In de vroege middeleeuwen waren niet alleen de huizen, maar ook de wegen van hout. In 2013 werden bij opgravingen de resten van een houten straat gevonden. Dit was de Apenstert, een verbindingsweg tussen de Kreijnckstraat en de Rozengracht. De houten weg lag daar bijna 800 jaar geleden, rond 1250.
Er waren nog geen ziekenhuizen in de middeleeuwen. Wanneer je ziek werd, kon je wel geholpen worden door gasthuizen. Dit waren huizen van de katholieke kerk, waar je verzorgd kon worden. Het gebouw waarin het archief gevestigd is, was in de middeleeuwen ook een gasthuis.
Afbeelding: Meester van de Sint Elisabethspanelen (Rijksmuseum Amsterdam)
Spiegelstraat 13
Michel Groothedde
Fiona de Heus
Hendrik Haafkens
Fiona de Heus
John Post & Derk-Jan Rouwenhorst